به نقل از «خبرگزاری صدا و سیما»

ضرورت مشارکت مردمی برای اجرای آبخیزداری در ۹۰ میلیون هکتار

تاریخ انتشار: ۱ اردیبهشت ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۱۶۳۲۲۵

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، ­حمید نوری، مدیرکل دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان منابع طبیعی ­در برنامه سلام خبرنگار ­درباره طرح‌های آبخیزداری کشور، گفت: ­آن چه درابتدا ­باید مطرح بشود این که یک دورنمای تقریباً ۸۰ ساله را برای آبخیزداری در سطح جهان و به طور ویژه در چهار دهه اخیر با تمرکز در ایران داریم، اتفاقاتی که در سال‌های گذشته افتاده نشان می‌دهد که چاره‌ای جز این نداریم و برای رفع ناترازی‌های آب، خاک، اکوسیستم و ­گیاهانی که در این مجموعه وجود دارند، تمام تمرکزمان را برای عبور از تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی متمرکز کنیم روی حفاظت از منابع زیستی زمین و ایران عزیز.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

­وی افزود: ­آبخیزداری یک روش کم هزینه و پراثر برای عبور از این چالش‌ها محسوب می‌شود و ایران با تنوعی از اقلیم و رویشگاه ها، اقدامات متنوعی را می‌تواند در درون خودش تعریف بکند، در طول همه ­این سال‌ها در تقریباً ۳۰ میلیون هکتار از اراضی کشور، ­طرح‌های آبخیزداری را انجام دادیم و اگر بخواهیم ­۱۲۰ میلیون هکتار، ۱۲۵ میلیون هکتار به طور دقیق حوزه‌های آبخیز در معرض فقط فرسایش آبی در نظر بگیریم چیزی حدود ۹۰ میلیون هکتار نیازمند اقدامات هستند تقریبا ­یک چهارم کار انجام شده است ­و البته به موازات آن مطالعات تفصیلی اجرایی، مطالعات تهیه سند‌های راهبردی هم دارد انجام می‌شود در حال حاضر در کشور چیزی حدود ۲۰ میلیون هکتار مطالعه داریم که برای اقدامات آبخیزداری­ منتظر اعتبارهستند.
نوری درباره بازه زمانی برای سه چهارم کار باقی مانده که این طرح به صورت کامل در کشور اجرایی شود، اضافه کرد: ­در برنامه هفتم توسعه آنچه دیده شده ۲۰ میلیون هکتار است یعنی طبیعتاً سالی ۴ میلیون هکتار باید اقدامات آبخیزداری انجام بدهیم، اقدامات بعدی یعنی ۷۰ میلیون هکتار دیگر را در برنامه هشتم دیدیم که به برنامه ریزی و دقت دراقدامات ما برمی گردد و هم اعتباراتی که تخصیص پیدا می‌کند یکی از مهمترین نکاتی است که در برنامه هفتم و هشتم به آن توجه شده که پایان این دو برنامه، قاعدتاً باید همه آنچه را که در حوزه‌های آبخیز­چه آن ۶ حوزه­ اصلی کشور در رده ۱ و بعد زیرمجموعه حوزه هایش در رده ۲ تمام برنامه‌هایی که در استان‌ها باید اتفاق بیفتد و در شهرستان‌ها با نگاهی که هم آمایش سرزمینی در این اسناد دیده بشود و هم سند راهبردی چتر اقدامات آبخیزداری برای اینکه کدام مسیر‌ها را با تأکید برود و کدام مسیر‌ها را به آن توجه جدی بکند.
مدیرکل دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان منابع طبیعی ادامه داد: فرمایش خاک در جهان هر روز تشدید می‌شود و­بعضی از رخداد‌های فَرین ما مثل سیلاب‌ها تشدید می‌شوند و اینها نگرانی‌هایی را ایجاد می‌کند، ­اگر به دنبال راه حل‌ها بگردیم به نظر می‌رسد یکی از ساده ترین، کم هزینه ترین، با نگاه مقیاس محور، با نگاه نزدیک به مردم و قابل درک توسط مردم و نگاه بالا به پایین و پایین به بالا به صور ترکیبی در مدیریت آنچه را که مشارکت مردمی هم در درونش قرار بگیرد قطعاً آبخیزداری و حفاظت از منابع طبیعی خواهد بود.
نوری درباره مشارکت مردمی که در شعار امسال هم تأکید ویژه‌ای شد از طرف رهبر معظم انقلاب، اینکه چقدر از مشارکت مردمی برای انجام طرح‌های آبخیزداری استفاده می‌شود، تصریح کرد: آنچه مشخص است سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در طول تقریباً سه چهار سال اخیر متمرکز روی نظام نامه‌های مشارکت مردمی شده و به طور ویژه از ابتدای سال روش‌ها و فرآیند‌هایی را که این را عملیاتی می‌کند تدوین شده و تا یک ماه آینده سعی می‌کنیم تلاشی صورت می‌گیرد برای اینکه این اقدامات جنبه کارکردی یا کاربستی داشته باشد که برای مردم قابل درک‌تر باشد.
وی در خصوص مشارکت مردمی ­ادامه داد: این مهمترین موضوعی است که در آبخیزداری تمام این سال‌ها به آن توجه کردیم، نمی‌توانیم همه‌ی سرمایه گذاری مان را صرفاً در اقدامات سازه‌ای انجام بدهیم و همه سرمایه گذاری را ببریم سمت اینکه دولت به تنهایی از پس همه این چالش‌ها بربیاید در هیچ جای دنیا این روش مرسوم نیست جایی که اقدامات منابع طبیعی و حفاظت از منابع زیستی اتفاق می‌می افتد قلمروی حضور مردم است مردمی که کشاورزی می‌کنند از خدمات اکوسیستمی استفاده می‌کنند و قرار است برای آنها شغلی ایجاد بشود خدمات جدید ارائه بشود و این بدون همراهی خودشان به ویژه در موضوع تسهیل گری، ایجاد صندوق‌های خرد و کلان­که می‌شود در سطوح ملی و شهرستانی در نظر گرفت و از همه مهم‌تر بسته‌های تشویقی که به نظر می‌رسد بزرگترین راهکار مشارکت مردم برای این است که از لحظه‌ی تصمیم سازی تا تصمیم گیری و اجرا، حضور داشته باشند اینها اقداماتی است که منابع طبیعی حتماً به آن توجه جدی دارد.
نوری درباره بسته‌های تشویقی برای مشارکت مردمی که به کمک دولت بیایند تا ­طرح‌های آبخیزداری سریع‌تر به نتیجه برسد، تاکید کرد: ­آن بسته‌هایی که گفتیم نیازمند مشارکت استانداران است یعنی درک این موضوع که منابع زیستی را نمی‌توانیم ۵ یا ۱۰ سال دیگر بدون برنامه و راهبرد ادامه بدهیم حتماً راهبردهایش چنانچه در سطح ملی تدوین می‌شود در سطح استان و شهرستان هم با مشارکت استانداران و فرمانداران تدوین شده و­به شکل تفصیلی باید بشود.
وی در مورد تاثیر اجرای طرح‌های آبخیزداری با توجه به بارندگی های­از ابتدای فروردین در سراسر کشور که در جلوگیری از سیلاب ها­ کمک کرده است، گفت­: با دو سه مثال ساده بگویم چه کار کردیم در سطح کشور؛ سیلابی را که در بلوچستان در منطقه چابهار می‌دانید که­­اسفندماه داشتیم ­تقریباً در طول دهه گذشته ۴ یا ۵ بار این سیلاب‌ها با عدد ۵ هزار متر مکعب در ثانیه رخ داده منطقه، منطقه‌ای است که گالی‌ها یا خندق‌های بسیار عمیقی دارد جنس خاکش به گونه‌ای است که حجم زیادی از آب به صورت روان آب است و مردم دچار مشکلاتی می‌شوند آبخیزداری در طول سال‌های ۹۸ تا به امروز روی کنترل گالی‌های آنجا کار کرده اگر به تصاویر ماهواره‌ای و تصاویری که از پهپاد‌ها و رؤیتی که مدیران منطقه‌ای از آنجا داشتند ببینید، ­متوجه می‌شوید که واقعاً اقدامات تأثیرات بسزایی داشته فقط در آن ناحیه‌ای که آبخیزداری کار کرده سیلاب تخریب ایجاد نکرده در سایر موارد وقتی تصاویر را نگاه بکنید مناطق به شدت تحت تأثیر هم فرسایش خاک شدید قرار گرفتند فرسایشی در ۳۰۰ تن در هکتار در سال عدد بزرگی است که در سیلاب‌ها آنجا اتفاق می‌افتد این عدد تقریباً ۲۰ برابر میانگین کشوری است و این نشان دهنده‌ای این است که اگر مدیریت اکوسیستم ها­ به ویژه در منطقه‌ای که احساس می‌کنیم بحرانی هستند تقریبا ۲۵ تا ۲۸ میلیون هکتار اراضی کشور مناطق بحرانی اولویت دار هستند اگر اقدامات را انجام بدهیم هم مردم پای کار خواهند آمد و هم این عددی را که از آن صحبت می‌کنیم کاهش ۹ تن در هکتار در سال برای فرسایش کاهش تقریباً ۴ تن برای رسوب و ۷۰ درصد کاهش دبی پیک و خسارات سیل را به طور جدی در آبخیزداری می‌توانیم ببینیم.

کد ویدیو دانلود فیلم اصلی

منبع: خبرگزاری صدا و سیما

کلیدواژه: آبخیز طرح های آبخیزداری میلیون هکتار مشارکت مردمی مشارکت مردم منابع طبیعی آن توجه سیلاب ها سال ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۱۶۳۲۲۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سوزاندن بقایای محصولات کشاورزی منجر به نابودی زمین می‌شود

بهزاد شریفی‌پور در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: یکی از عوامل مهم تخریب عرصه‌های منابع طبیعی آتش‌سوزی جنگل‌ها و مراتع است و در صورت وقوع حریق، خسارات سنگین و جبران‌ناپذیری به این منابع ارزشمند خدادادی و ملی وارد می‌شود.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان عنوان کرد: به‌منظور پیشگیری از وقوع این پدیده مخرب در جنگل‌ها و مراتع استان که امری بسیار مهم است، همکاری و مساعدت آحاد مردم خصوصاً مردم خطه سرسبز شهرستان دیواندره در مقابله با حریق بسیار حائز اهمیت است.

شریفی‌پور بیان کرد: در سال ۱۴۰۲ تعداد ۲۶۷ فقره حریق در سطح سه هزار و ۳۷۱ هکتار از اراضی جنگلی و مرتعی استان روی داد.

وی تصریح کرد: این میزان آتش سوزی نسبت به مدت مشابه سال قبل از لحاظ تعداد فقرات ۲۴۷ درصد و از لحاظ سطح سوخته ۳۰۴ درصد افزایش داشته است.

وی گفت: شهروندان و بهره‌برداران عرصه‌های منابع طبیعی و روستاییان باید در نظر داشته باشند که نظر به کاهش بارش‌ها و نزولات الهی در سال‌جاری و با افزایش دما و خشکی هوا، احتمال وقوع آتش‌سوزی در محیط‌های طبیعی فزونی پیدا می‌کند.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان اعلام کرد: بنابراین کشاورزان، دامداران، گردشگران و تمام کسانی که در محیط‌های طبیعی و باز، برای فعالیت یا تفریح حاضر می‌شوند، لازم و ضروری است که نسبت به رعایت نکات ایمنی اقدام کنند.

لزوم‌خوداری شهروندان از رهاسازی بطری در طبیعت

شریفی‌پور گفت: از هم استانی‌ها تقاضامندیم که از رهاسازی زباله‌ها به‌ویژه انواع بطری شیشه‌ای و پلاستیکی، خرده‌شیشه و اشیا مشابه در داخل طبیعت به دلیل اینکه این اشیا گاهاً همانند عدسی ذره‌بین عمل کرده و موجب اشتغال علوفه می‌شوند، خودداری کنند.

وی افزود: مواد خشک و مواد قابل اشتغال کف جنگل‌ها و مراتع کانون‌های آتش در مناطق را ایجاد می‌کنند.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان خاطرنشان کرد: همچنین مردم استان به‌هیچ‌وجه در داخل طبیعت آتش روشن نکنند و در مواقع ضروری از سطوح بدون پوشش گیاهی که اطراف اجاق آن را با سنگ محصور کنند.

شریفی‌پور ادامه داد: پس از اتمام استفاده از آتش، حتماً از خاموش شدن آن اطمینان حاصل کرده و هیچ‌گاه خاکسترهای اجاق را رها نکنند بلکه می‌توان با ریختن آب یا مدفون کردن خاکسترها با خاک از خاموش شدن کامل آتش مطمئن شد.

وی اذعان کرد: همچنین از پرت کردن ته سیگار یا چوب کبریت استفاده‌شده در طبیعت و مکان‌های مستعد آتش‌سوزی به‌ویژه در حاشیه راه‌ها و جاده‌ها خودداری شود.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان بیان کرد: سوزاندن بقایای محصولات کشاورزی در مزارع توسط کشاورزان و روستاییان استان کاری نامناسب و در راستای فقر و فرسایش خاک منجر به نابودی زمین خواهد شد که امیدواریم این اقدام توسط کشاورزان رخ ندهد.

شریفی‌پور عنوان کرد: آتش و مشعل به‌عنوان منبع روشنایی در مراتع به‌ویژه در هنگام راهپیمایی‌های شبانه نامناسب و مستعد حریق خواهد شد.

وی افزود: بازی کودکان با آتش به‌ویژه در مناطق با پوشش گیاهی مناسب هم یک عمل نامناسب و حریق‌زا است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان گفت: هم استانی‌های ما باید در نظر داشته باشند که در صورت بروز آتش‌سوزی در عرصه منابع طبیعی (بنا به هر دلیلی)، ضمن تماس با شماره رایگان ۱۵۰۴ بلافاصله با رعایت مسائل ایمنی نسبت به خاموش کردن آن اقدام و تا حضور نیروهای کمکی محل را ترک نکنند.

گونه‌های گیاهی و جانوری کردستان برای غنای طبیعی آن باید حفظ شود

شریفی‌پور خاطرنشان کرد: غنای طبیعی کردستان در گونه‌های جانوری و گیاهی و گستردگی درخت‌های همچون، بنه، بلوط، سیب وحشی، زالزالک، افرا و بید وحشی، مازو و غیره در استان سرمایه‌ای به مراتب ارزشمند است که باید حتی‌الامکان از آنها حراست و حفاظت کرد.

وی افزود: در استان تیپ‌های مرتعی از تنوع بیش از ۳۰ نوع وجود دارد که گستردگی زیادی هم دارد و جدا از بحث استفاده بی‌رویه و غیر اصولی مردم و گاهاً استفاده بیش از حد دام‌ها، آتش سوزی‌های فصل تابستان هم منجر به نابودی این سرمایه طبیعی می‌شود، لذا از مردم فهیم استان تقاضامند هستیم با نزدیکی به فصل گرم تابستان که مراتع خشک می‌شوند سعی در رعایت نکات مهم داشته تا از حریق جلوگیری شود.

وی ابراز امیدواری کرد؛ با همکاری و دلسوزی مردم تعداد حریق کمتری نسبت به سال‌های قبل را در سطح مراتع و جنگل‌های استان داشته باشیم.

کد خبر 6093674